Rusya’nın, yakın süreçte tüm dünyada büyük şöhret elde paralı özel savaş şirketi PMC Wagner‘in patronu ve komutanı Yevgeni Prigojin, hiç beklenmedik bir hamleyle, zırhlı araçlar ve çok sayıda paralı askerden oluşan bir konvoyu başkent Moskova istikametine sürerek bir tür “ayaklanma provası” yaptı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise eski dostunu “vatana ihanet” ve “ülkeyi arkadan hançerlemekle” suçladı.
Bütün bunlar olurken Prigojin, Moskova’ya doğru ilerleyen isyancılara dur emri verdi ve ardından üslerine dönmelerini istedi.
Prigojin, kamuoyuna duyurusunda, “24 saat içinde Moskova’nın 200 km yakınına ulaştık. Bu süre içinde savaşçılarımızın kanından tek bir damla bile dökülmedi” dedi.
Konu kaba hatlarıyla bundan ibaret olsa da Rusya’nın en uzun yirmi dört saatine ilişkin bilinmeyen çok şey var.
İşte, onlardan bazıları:
DARBE Mİ PLANLIYORLARDI?
Prigojin, önderlik ettiği hareketin bir darbe değil, “adalet yürüyüşü” olduğunu söyledi.
Rus isyancıların lideri ve komuta ettiği birlikler Ukrayna savaşında hayati bir rol oynamıştı. Bu süreçte hapishanelerdeki binlerce mahkum, paralı asker olarak Wagner grubuna katılmıştı.
Prigojin, uzun bir süredir savaşı yöneten Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov ve Savunma Bakanı Sergey Şoygu ile çekişme içindeydi. Ancak Şoygu-Gerasimov ekibinin, Wagner grubunu komuta altına almaya dönük hamlesi bardağı taşıran son damla oldu.
Wagner savaşçıları önce, konuşlandıkları doğru Ukrayna’dan Rusya’nın Rostov kentine hareket etti. Ardından Voronej üzerinden Moskova‘ya doğru ilerlemeye başladılar. isyancılar, Moskova’ya 200 km yaklaşmışlardı ki Belarus Devlet Başkanı Aleksander Lukaşenko‘nun aracılığında bir tür “uzlaşı” sağlandı.
Kremlin, mevcut durumda, Prigojin’in Belarus’a gideceğini ve “herhangi bir ceza almayacağını” söylüyor. Sadece bu da değil, “İsyana katılan Wagner milisleri için de af sözü” veriyor.
OLAYLAR NASIL BU NOKTAYA GELDİ?
Prigojin aylardır, “askerlerine yeterli teçhizat ve mühimmat sağlamadıkları için” Şoygu ve Gerasimov’a öfke kusuyor. Putin, “Ukrayna’da savaşan tüm paralı asker gruplarının savunma bakanlığına bağlanmasına yönelik kararı” desteklediğinde, bunu kendisine karşı bir meydan okuma olarak gördü ve şiddetle reddetti.
Putin 23 Haziran’da yaptığı uzun konuşmada Wagner milislerini “küçük bir grup pislik” olarak tanımlayınca anlaşmazlık tırmandı.
Prigojin devamında, Rus ordusunu kendilerine saldırmakla suçladı. Ordu iddiaları reddetti ve isyancıların lideri de cuma günü geç saatlerde “adalet yürüyüşünün başladığını” duyurdu.
Prigojin, Rus kamuoyuna yaptığı duyuruda, “25 bin kişiyiz, isteyen herkes bize katılsın” dedi.
Yevgeni Prigojin
İsyancı lider, güçlerini gece boyunca sınırın ötesindeki Rostov-on-Don‘a taşıyarak savaşın yürütüldüğü askeri karargahın kontrolünü ele geçirdi ve şehrin merkezinde direniş bir yana, alkışlar ve sloganlarla karşılandığını gösteren videolar yayınlandı.
Prigojin, cumartesi sabahı yaptığı son konuşmada “Karargahın içindeyiz, kenti tek bir kurşun atmadan ele geçirildik” dedi.
KONUYA İLİŞKİN DİĞER AYRINTILAR
- FSB güvenlik servisi (eski KGB) bir ceza davası açtı. Moskova bölgesi alarma geçirildi.
- Putin, devlet televizyonunda beş dakikalık bir konuşma yaptı ve birlik çağrısında bulundu. “Karşı karşıya olduğumuz şey tam anlamıyla bir ihanettir” dedi ve sorumlulardan hesap soracağını söyledi.
- Bu güne dek hiçbir zaman doğrudan Putin’i hedef almayan Prigojin daha önce, “mutlu dede” olarak işaret ettiği Rus lider için “tam bir pislik” ifadesini kullanmıştı.
- Voronej‘de bir hava saldırısıyla bir yakıt deposu ateşe verildi, ancak bunun nedeni henüz belli değil.
